Nhà Xuất Bản Công Thương

Kiến nghị trên được Bộ GTVT đưa ra tại Công văn số 8865/BGTVT-ĐTCT và Tờ trình số 10189/TTr-BGTVT gửi Chính phủ về giải pháp xử lý vướng mắc, bất cập tại một số dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông theo hình thức hợp đồng BOT.

Dự án đầu tư xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả được đầu tư theo hình thức PPP với tổng mức đầu tư 21.612 tỷ đồng, trong đó, vốn nhà đầu tư huy động là 16.564 tỷ đồng, vốn Nhà nước tham gia là 5.048 tỷ đồng. Kể từ đầu năm 2021, toàn bộ hạng mục thuộc dự án bao gồm hầm Đèo Cả và Cổ Mã, hầm Cù Mông và mở rộng hầm Hải Vân đã được đưa vào hoạt động theo đúng cam kết tại hợp đồng BOT.

Bộ GTVT đánh giá toàn bộ công trình thuộc dự án đã hoàn thành đưa vào khai thác, giải quyết triệt để tình trạng ùn tắc giao thông, tạo điều kiện thuận lợi và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội các tỉnh duyên hải miền Trung. Dự án đã được các cơ quan Thanh tra, Kiểm toán Nhà nước thực hiện thanh tra, kiểm toán, công tác quyết toán dự án cũng đã cơ bản hoàn thành.

Tại Dự án đầu tư xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả, trạm thu phí La Sơn - Túy Loan là một trong các trạm thu phí được các bộ, ngành, địa phương thống nhất tham mưu Thủ tướng chấp thuận sử dụng thu phí để hoàn vốn cho tổng thể dự án (hầm Đèo Cả và Cổ Mã, hầm Cù Mông, hầm Hải Vân và được cụ thể trong hợp đồng dự án. Tuy nhiên, khi Luật Quản lý, sử dụng tài sản công và Nghị quyết 437/NQ-UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội được ban hành, việc thu phí ở trạm La Sơn - Túy Loan không còn phù hợp và không được triển khai.

Để giải quyết bất cập, Bộ GTVT đã đề xuất thay đổi phương thức hoàn vốn từ việc thu phí trực tiếp tại trạm La Sơn - Túy Loan sang bố trí ngân sách (bổ sung khoảng 2.280 tỷ đồng) để bảo đảm phương án tài chính cho dự án.

Đại diện nhà đầu tư chia sẻ: “Nhà đầu tư đã hoàn thành trách nhiệm của Hợp đồng khi công trình đã hoàn thành và khai thác phục vụ người dân. Các cơ quan hậu kiểm cũng đã đánh giá tính tuân thủ của dự án. Do thay đổi chính sách pháp luật nên không thể thu phí như phương án ban đầu, việc này đã ảnh hưởng lớn đến dự án, đến nhà đầu tư và ngân hàng”.

Bên cạnh đó, nhà đầu tư dự án này còn ở tình cảnh khó “chồng” khó bởi đến nay vẫn còn 1.180 tỷ đồng phần vốn Nhà nước cam kết đóng góp chưa được giải ngân. Để bảo đảm hoàn thành dự án đúng tiến độ, nhà đầu tư đã vay ngân hàng khoản này và gánh lãi suốt 5 năm qua.

Vừa qua, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có Công văn số 6682/BKHĐT - KCHTĐT gửi Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Bộ GTVT về dự án hầm đường bộ qua Đèo Cả. Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, việc bố trí 1.180 tỷ đồng hỗ trợ của Nhà nước cho dự án phù hợp với các quy định hiện hành về đầu tư công, đầu tư PPP, Nghị quyết số 29/2021/QH15 ngày 28.7.2021 của Quốc hội Khóa XV về kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, phù hợp với chủ trương đầu tư đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận và nằm trong phương án tài chính đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Theo đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Bộ GTVT thống nhất phương án xử lý do Bộ này đề xuất để báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định giao vốn nhà nước trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 cho dự án hầm đường bộ qua Đèo Cả để bảo đảm phương án tài chính, thúc đẩy kích cầu và giải ngân vốn đầu tư công.

Các vướng mắc đã kéo dài nhiều năm, dự án bị hụt nguồn thu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến phương án tài chính, hệ lụy lớn đến nhà đầu tư và ngân hàng tài trợ vốn. Cũng vì lo ngại rủi ro, mấy năm qua rất ít dự án BOT tìm được nhà đầu tư và ngân hàng tài trợ vốn. Do đó, việc giải quyết dứt điểm các tồn tại này không chỉ giúp nhà đầu tư, hệ thống ngân hàng mà còn cải thiện môi trường đầu tư PPP trong dài hạn, giúp Nhà nước huy động được nhiều nguồn lực, tiết kiệm hơn cho ngân sách nhà nước.